KOMİSYON KABUL ETTİĞİ METİN
MADDE 1- 24.6.2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanların Koruma Kanununun 3 üncü maddesinin (g), (k) ve (o) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Maddeye aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
*g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fiziki gücünü kaybetmiş hayvanları,
k) Hayvan bakımevi: Mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşlarınca yapılan, işletilen veya yönetilen, sahipsiz hayvanların rehabilite edildiği ve bakıldığı tesisi,
o) Bakanlık: Orman ve Su işleri Bakanlığını,
*a) Hayvan refahı: Hayvanların etolojik, fiziksel ve psikolojik yönden sağlık, bakım beslenme, barınma ve nakil ihtiyaçlarının en üst düzeyde temin edilerek, hayvanların gereksiz yere ağrı, acı çekmelerine veya yaralanmalarına yol açmayacak koşulların karşıladığı yaşam tarzını,*
MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 5- Ev hayvanını sahiplenen, satan veya ona bakan kişi, hayvanı hayvan refahına uygun olarak barındırmak, etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmekle yükümlüdür.
Ev hayvanlarını satan veya sahiplenen kişiler, hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup zamanında ve yeteri seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar.
İl ve ilçe merkezlerinde ev hayvanı satan ve sahiplenen kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler.
Ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma, bakma, sahiplenme ve satışı konularındaki eğitim ile bu hayvanların çevreye verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin usul ve esaslar, ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Ticari amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçe içerisinde bakılan ev hayvanları sahiplerinin borçlarından dolayı haciz edilemezler,
MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 6- Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 11.6.2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır.
Mahalli idareler, sahipsiz veya güçten düşmüş ev hayvanlarını hayvan bakımevlerine götürmekle yükümlüdür. Mahalli idarelerce bu hayvanların öncelikle bakımevlerinde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların mikroçiple kayıt altına alındıktan sonra öncelikle sahiplendirilmeleri esastır. Güçten düşmüş hayvanları, bakımevlerinde ayrılacak özel bölümlerde hayvan refahına uygun olarak bakılır. Mahalli idareler sahipsiz ev hayvanlarının refahını sağlamak üzere yeterli sayı ve özellikte besleme noktaları teşkil etmekle yükümlüdür.14 üncü maddenin (p) bendinde tarif edilenler hariç olmak üzere sahiplendirilemeyenler, okul, hastane, ibadethane, çocuk oyun alanı gibi toplumun yoğun olarak kullandığı yerler hariç alındıkları ortama bırakılır.
Belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kısırlaştırma hizmetleri Bakanlığın koordinasyonu ve denetiminde yürütülür. Kısırlaştırma hizmeti ile ilgili usul ve esaslar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ nın görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hayvan bakımevi izinleri mahalli idareler tarafından verilir.
Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanı ve vicdanı amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere, belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/ idarenin izni ile yapılır.
MADDE 4- 5199 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere sırasıyla aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
*Hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel çalışmalar Avrupa Birliği direktif ve prensiplerine uygun olarak, etik kurullarınca düzenlenen eğitim programlarına katılarak deney hayvanı kullanım sertifikası olan araştırmacılar tarafından yapılır.
Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tabidir. Bu izin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca verilir.*
MADDE 5- 5199 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 10-Ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamaz, ancak bu yerlerde hayvan üretim çiftlikleri ve bakımevlerindeki hayvanların satışı yapılabilir. Akvaryum balıkları ve kuş türleri bu yasağın dışındadır. Bu hayvanların ticaretinin yapıldığı yerlerde, hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur. Üretim çiftliklerinin ruhsatlandırılması ve denetimi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yerine getirilir.
Ev hayvanlarının üretimini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.
Hayvanların ticari amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tabidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
MADDE 6- 5199 Sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 14- Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:
a) Kesim hayvanları ve 1.7.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları kasten öldürmek.
b)Ölmüş ya da (a) bendi kapsamında öldürülmüş hayvanları et ihtiyacı amacıyla piyasaya sürmek.
c) Hayvanlara işkence yapmak.
d) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak.
e) Kasıtlı olarak kötü davranmak, psikolojik acı çektirmek, aç ve susuz bırakmak, sokağa terk etmek, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak.
f) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak.
g) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev hayvanı satmak.
h) Ev hayvanlarını on altı yaşından küçüklere satmak.
ı) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak.
j) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak.
k) Tıbbi gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek suni müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.
i) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak.
m) Hayvanı; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde film çekimi, reklam ve benzeri işlerde kullanmak.
n) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek.
o) Sahipli hayvanları kasten başıboş bırakmak.
p) Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak.
r) Sokaklardaki ve bakımevlerindeki sahipsiz kedi ve köpekler üzerinde deney yapmak.
MADDE 7- 5199 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 15- Her ilde il hayvanları koruma kurulu, vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, hayvanların korunması ve buna ilişkin mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır.
Bu toplantılara;
a) Büyükşehir Belediyesi kurulan illerde Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri veya Genel Sekreter yardımcısı ile büyükşehir ilçe belediye başkanları veya başkan yardımcıları, Büyükşehir belediyesi kurulmayan illerde il belediye başkanları veya yardımcıları.
b) İl özel idare genel sekreteri veya genel sekreter yardımcısı,
c) İl çevre ve şehircilik müdürü,
d) Bakanlığın ildeki şube müdürü,
e) İl gıda, tarım ve hayvancılık müdürü,
f) Halk sağlığı müdürü,
g) İl milli eğitim müdürü,
h) İl müftüsü,
ı) Belediyelerin veteriner işleri müdürü,
j) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi,
k) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik tarafından seçilecek iki temsilci,
ı) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci,
m) İl barosunun hayvan hakları kurulunda görevli bir avukat, kurulun bulunmaması halinde baronun görevlendireceği bir avukat katılır.
Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir.
İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını Bakanlığın ildeki şube müdürlüğü yürütür. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşlerini Bakanlığa bildirir. İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş varsa il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır.
İl hayvanları koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılan yönetmenlikle belirlenir.
MADDE 8- 5199 Sayılı Kanunun 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Görev ve mali destek*
Madde - 19 Sahipsiz hayvanlar ile ev hayvanlarının korunması amacıyla hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin yürütülmesi, büyükşehirlerde belediyeleri, illerde il özel idareleri ve il belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerinde olan ilçelerde belediyeler tarafından gerçekleştirilir. Hayvan bakımevi ve hastanesi kurmak, işletmek veya işlettirmekle sorumlu mahalli idareler diğer mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolleri yapabilir. Büyükşehir belediyeleri dışındaki mahalli idarelerden Bakanlık tarafından uygun görülenlere mali destek sağlanır. Bu maksatla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur; bu ödeneğin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
MADDE 9- 5199 Sayılı Kanunun 22 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 22 – Hayvanat bahçeleri Bakanlık, mahalli idareler ve tüzel kişilikler tarafından kurulabilir. Hayvanat bahçeleri hayvanların doğal hayat ortamına en uygun şekilde tanzim edilir. Bakanlık tarafından yapılacak hayvanat bahçeleri için 31.8.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununa tabi alanlar bedelsiz olarak tahsis edilebilir.
Hayvanat bahçelerinin kuruluşu, denetimi ile çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir
MADDE 10- 5199 sayılı kanunun 28 inci maddesinin başladığı *Cezalar* şeklinde, birinci fıkrasının (b),(g),(h),(k) ve (m)bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; fıkraya(p)ve (r) bentleri eklenmiş, ikinci fıkrası kaldırılmıştır.
* b) 5 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına iki yüz Türk lirası, dördüncü fıkrasına göre Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uymayanlara beş yüz Türk lirası idari para cezası.*
* g) 10 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına bin beş yüz Türk lirası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına iki yüz Türk lirası: üçüncü fıkrasına aykırı davrananlara iki bin Türk lirası idari para cezası verilir.*
* h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara bin beş yüz Türk Lirası idari para cezası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası.
*k) 14 üncü maddenin (a) bendine aykırı davrananlara 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 151 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ; (b) bendine aykırı davrananlara Türk Ceza Kanununun 186 ncı maddesi hükmü saklı kalmak üzere 4 aydan 4 yıla kadar hapis cezası; (c) ve (d) bentlerine aykırı davrananlara 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası: (e) bendine aykırı davrananlara üç bin Türk Lirası idari para cezası; (m) ve (n) bendine aykırı davrananlara iki bin Türk Lirası idari para cezası:(f),(g),(h),(ı),(j),(k),(l),(o),(p) bentlerine aykırı davrananlara Bin Türk Lirası idari para cezası verilir.(a)bendeki fiilin işkence suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.(b) bendindeki fiilin işlenmesi durumunda ayrıca kesilmiş hayvanlara el konulur.
* m) 21 inci maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına bin Türk Lirası idari para cezası.
*p) Kas ve çene yapısı güçlü hayvanların sahipleri veya bakım ya da gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından Türk Ceza Kanunun 177 inci maddesinde düzenlenen suçun işlenmesi halinde 4 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilir.
r) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci cümlesine aykırı davrananların işletme ruhsatları iptal edilir ve hayvan başına yirmi beş bin Türk Lirası idari para cezası verilir.
MADDE 11- 5199 Sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
*Geçici Madde 3- Bu kanunun yayımı tarihinden itibaren hayvanların kullandığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması veya işletilmesi yasaktır. Mevcut işletmeler hayvan sayısını artırma, yeni şube açma gibi yollarla kapasite artırımına gidemez, üretim yapamaz. Bakanlığın izni olmadan işletme hakkını devredemez. Bu işletmelerin hayvan refahına uygun olarak faaliyet göstermesini sağlayacak kriterler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
MADDE 12- 5199 Sayılı Kanunun,
a) 3 üncü maddenin (ı) bendinden ve 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan *ve süs* ifadeleri madde metninden çıkarılmıştır.
b) 4 üncü maddesinin (k) bendinde yer alan “belediyece” ifadesinden sonra gelmek üzere “mikroçip ile” ifadesi eklenmiştir.
c) 13 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan “yavrulama, gebelik ve sütanneliği dönemlerinde” ifadesi madde metninden çıkarılmıştır.
d) 31 inci maddesinde yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanunu,4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu”, ifadesi madde metninden çıkarılmış, yerine “5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” ifadesi eklenmiştir.
MADDE 13- 5199 Sayılı Kanun Geçici 1 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 14-Bu Kanun,
a) 2 inci maddesiyle değiştirilen 5199 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 3 üncü fıkrası yayımı tarihinden itibaren 1 yıl sonra,
b) 5 inci maddesiyle değiştirilen 5199 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası 31.12.2016 tarihi itibariyle,
Diğer hükümleri yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 15- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
