KANUN TASARISI METNİ KIRMIZI olanlar, 5199 Hayvanları Koruma Kanunu DEĞİŞECEK olan Maddeler SİYAH ALTI ÇİZİLİ olanlar, (Hem kanun hem de tasarıda Parantez içinde olanlar dikkat çekilecek hususlar, sakıncalar)
MEVCUT KANUN MADDE 3....g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarını, (BURADA SADECE BİNEK VE YÜK DİYOR)
1. k) Hayvan bakımevi: Hayvanların rehabilite edileceği bir tesisi,
2. o) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
TASARI MADDE 1- 24.6.2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanların Koruma Kanununun 3 üncü maddesinin (g), (k) ve (o) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Maddeye aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
1. MEVCUT KANUN g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarını, (BURADA SADECE BİNEK VE YÜK DİYOR)
TASARI BENT. g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fiziki gücünü kaybetmiş hayvanları, (TÜM HAYVANLARI EKLEMİŞ, binek yük ayırmadan)
1. MEVCUT KANUN k) Hayvan bakımevi: Hayvanların rehabilite edileceği bir tesisi,
2. TASARI BENT. k) Hayvan bakımevi: Mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşlarınca yapılan, işletilen veya yönetilen, sahipsiz hayvanların rehabilite edildiği ve bakıldığı tesisi, (BURAYA "Sahipsiz hayvanların rehabilite edildiği, kısırlaştırma ve tedavi süresince bakıldığı," ifadesi konmalı. Sadece rehabilite edilip bakıldığı tesis orada hayvanları sürekli kalması anlamına geliyor)
1. o) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
2. o) Bakanlık: Orman ve Su işleri Bakanlığını,
TASARI BENT a) Hayvan refahı: Hayvanların etolojik, fiziksel ve psikolojik yönden sağlık, bakım beslenme, barınma ve nakil ihtiyaçlarının en üst düzeyde temin edilerek, hayvanların gereksiz yere ağrı, acı çekmelerine veya yaralanmalarına yol açmayacak koşulların karşıladığı yaşam tarzını,* (BU BENT ayrıca TASARIYA eklenmiş)
=============================
MEVCUT KANUN MADDE 5. - Bir hayvanı, bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
Hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar.
Ev ve süs hayvanı satan kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler.
Ev ve süs hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma ve sahiplenme şartları, hayvan bakımı konularında verilecek eğitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakılan hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanmak suretiyle, İçişleri Bakanlığı ve ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Ticarî amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev ve süs hayvanları sahiplerinin borcundan dolayı haczedilemezler.
Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanları sahiplenen ve onu üretmek için seçenler annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.
Ev ve süs hayvanları ile kontrollü hayvanlardan, doğal yaşama ortamlarına tekrar uyum sağlayamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyeceği ve iklimine uyum sağlayamayacağı ortama bırakılamaz. Ancak, yeniden sahiplendirme yapılabilir ya da hayvan bakımevlerine teslim edilebilir. (TERK EDİLEMEZ İBARESİ VE TÜM CÜMLE TASARIDA YER ALMAMIŞ)?????
TASARI MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir
*Madde 5- Ev hayvanını sahiplenen, satan veya ona bakan kişi, hayvanı hayvan refahına uygun olarak barındırmak, etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmekle yükümlüdür.
Ev hayvanlarını satan veya sahiplenen kişiler, hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup zamanında ve yeteri seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar. (SATAN KİŞİLER DE BURAYA EKLENMİŞ)
İl ve ilçe merkezlerinde ev hayvanı satan ve sahiplenen kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler. (BURAYA SAHİPLENEN KİŞİLER DENİLEREK HAYVAN SAHİPLERİNİN DE EĞİTİM PROGRAMLARINA DAHİL EDİLMESİ EKLENMİŞ)
Ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma, bakma, sahiplenme ve satışı konularındaki eğitim ile bu hayvanların çevreye verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin usul ve esaslar, ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (TARIM ve İÇİŞLERİ BAKANLIĞI YERİNE İLGİLİ KURULUŞLAR DENMİŞ)
Ticari amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçe içerisinde bakılan ev hayvanları sahiplerinin borçlarından dolayı haciz edilemezler,
================================
MEVCUT KANUN MADDE 6. - Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır.
========Güçten düşmüş hayvanlar ticarî ve gösteri amaçlı veya herhangi bir şekilde binicilik ve taşımacılık amacıyla çalıştırılamaz.
========Sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler ile çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanarak, diğer ilgili kuruluşların da görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
=========Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır. (BU CÜMLE YANİ ALINDIKLARI ORTAMA BIRAKILIR CÜMLESİ TASARIDA YER ALMAMIŞ)
=========Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması ve hayvan bakımevlerinin çalışma usul ve esasları, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması amacıyla Hazineye ait araziler öncelikle tahsis edilir. Amacı dışında kullanıldığı tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir.
=========Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır.
TASARI MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 6- Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 11.6.2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır. (KANUN ADI DEĞİŞİKLİĞİ YAPILMIŞ)
Mahalli idareler, sahipsiz veya güçten düşmüş ev hayvanlarını hayvan bakımevlerine götürmekle yükümlüdür. Mahalli idarelerce bu hayvanların öncelikle bakımevlerinde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların mikroçiple kayıt altına alındıktan sonra öncelikle sahiplendirilmeleri esastır. Güçten düşmüş hayvanları, bakımevlerinde ayrılacak özel bölümlerde hayvan refahına uygun olarak bakılır. Mahalli idareler sahipsiz ev hayvanlarının refahını sağlamak üzere yeterli sayı ve özellikte besleme noktaları teşkil etmekle yükümlüdür. 14 üncü maddenin (p) bendinde tarif edilenler hariç olmak üzere sahiplendirilemeyenler, okul, hastane, ibadethane, çocuk oyun alanı gibi toplumun yoğun olarak kullandığı yerler hariç alındıkları ortama bırakılır. (BU MADDE TÜM HAYVANLARIN ŞEHİR DIŞINA ATILMASINI ÖRTÜLÜ OLARAK HÜKME BAĞLIYOR. ŞEHRİN HER YERİ TOPLUM TARAFINDAN YOĞUN OLARAK KULLANILIR)
Belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kısırlaştırma hizmetleri Bakanlığın koordinasyonu ve denetiminde yürütülür. Kısırlaştırma hizmeti ile ilgili usul ve esaslar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ nın görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hayvan bakımevi izinleri mahalli idareler tarafından verilir. (MAHALLİ İDARELERDEN KASIT BELEDİYELER İSE BELEDİYELER KENDİ KURACAKLARI BAKIMEVLERİNE NASIL İZİN VERECEKLER?)
Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanı ve vicdanı amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere, belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/ idarenin izni ile yapılır.
===========================
MEVCUT KANUN M ADDE 9. - Hayvanlar, bilimsel olmayan teşhis, tedavi ve deneylerde kullanılamazlar.
=========Tıbbî ve bilimsel deneylerin uygulanması ve deneylerin hayvanları koruyacak şekilde yapılması ve deneylerde kullanılacak hayvanların uygun biçimde bakılması ve barındırılması esastır.
==========Başkaca bir seçenek olmaması halinde, hayvanlar bilimsel çalışmalarda deney hayvanı olarak kullanılabilir.
=========Hayvan deneyi yapan kurum ve kuruluşlarda bu deneylerin yapılmasına kendi bünyelerinde kurulmuş ve kurulacak etik kurullar yoluyla izin verilir.
=========Etik kurulların kuruluşu, çalışma usul ve esasları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
=========Deney hayvanlarının yetiştirilmesi, beslenmesi, barındırılması, bakılması, deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin tescil edilmesi, çalışan personelin nitelikleri, tutulacak kayıtlar, ne tür hayvanların yetiştirileceği ve deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin uyacağı esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
TASARI MADDE 4- 5199 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere sırasıyla aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.(HAYVANLARI KORUMA KANUNUDA DENEY GİBİ BİR BİLİMSEL İŞKENCE TARİF EDİLMEKTETİR. GERÇEKTEN HAYVANLARI KORUMA KANUNU DENEYLERE KARŞI ÇIKMALIDIR)
*Hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel çalışmalar Avrupa Birliği direktif ve prensiplerine uygun olarak, etik kurullarınca düzenlenen eğitim programlarına katılarak deney hayvanı kullanım sertifikası olan araştırmacılar tarafından yapılır.
Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tabidir. Bu izin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca verilir.*
============================
MEVCUT KANUN MADDE 10. - Satılırken; hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur.
===============Çiftlik hayvanlarının bakımı, beslenmesi, nakliyesi ve kesimi esnasında hayvanların refahı ve güvenliğinin sağlanması hususundaki düzenlemeler Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (TASARI MADDESİNDE YER ALMAMIŞ)
===============Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.
==============Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (TASARI 5 MADDESİNDE YER ALMAMIŞ. 6. MADDEDE DEĞİŞİK OLARAK m fıkrasında YER ALMIŞ )
============= Bir hayvan; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde, film çekimi, gösteri, reklam ve benzeri işler için kullanılamaz. (TASARI MADDESİNDE YER ALMAMIŞ)
==============Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tâbidir. Bu izin, Bakanlığın görüşü alınarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verilir.
==============Hasta, sakat ve yaşlı durumda bulunan veya iyileşemeyecek derecede ağrısı veya acısı olan bir hayvanı usulüne uygun kesmek ya da ağrısız öldürme amacından başka bir amaçla birine devretmek, satmak veya almak yasaktır.(TASARI MADDESİNDE YER ALMAMIŞ)
TASARI MADDE 5- 5199 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 10-Ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamaz, ancak bu yerlerde hayvan üretim çiftlikleri ve bakımevlerindeki hayvanların satışı yapılabilir. (BU CÜMLE İLE PETSHOPLARDA ÜRETİM ÇİFTLİKLERİNDEKİ HAYVANLARIN SATIŞI YAPILABİLMESİ İÇİN ORADA BULUNDURULMASI ANLAMI ÇIKAR. BAKIMEVLERİNDEKİ HAYVANLARIN SATIŞI YAPILMASI İSE YANLIŞ BİR HÜKÜMDÜR. BAKIMEVİ HAYVANLARI İÇİN SATIŞ YAPILAMAZ, SAHİPLENDİRME YAPILIR) Akvaryum balıkları ve kuş türleri bu yasağın dışındadır. Bu hayvanların ticaretinin yapıldığı yerlerde, hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur. Üretim çiftliklerinin ruhsatlandırılması ve denetimi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yerine getirilir.
Ev hayvanlarının üretimini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.
Hayvanların ticari amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tabidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (10. MADDEDE YER ALAN DİĞER HUSUSLAR BURADA YER ALMAMIŞ)
============================
MEVCUT KANUN MADDE 14. - Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:
a) Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek.
b) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak.
c) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev ve süs hayvanı satmak.
d) Ev ve süs hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak.
e) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak.
f) Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları, et ihtiyacı amacıyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek.
g) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak.
h) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.
ı) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak.
j) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, işkence yapmak.
k) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek.
l) Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanları üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak; takas etmek, sergilemek ve hediye etmek.
TASARI MADDE 6- 5199 Sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 14- Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:
1. f) Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları, et ihtiyacı amacıyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek.
2. a) Kesim hayvanları ve 1.7.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları kasten öldürmek.
b)Ölmüş ya da (a) bendi kapsamında öldürülmüş hayvanları et ihtiyacı amacıyla piyasaya sürmek.
1. j) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, işkence yapmak.
2. c) Hayvanlara işkence yapmak.
3. d) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak.
1. a) Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek.
2. e) Kasıtlı olarak kötü davranmak, psikolojik acı çektirmek, aç ve susuz bırakmak, sokağa terk etmek, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak.
1. b) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak.
2. f) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak.
1. c) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev ve süs hayvanı satmak.
2. g) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev hayvanı satmak.
1. d) Ev ve süs hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak.
2. h) Ev hayvanlarını on altı yaşından küçüklere satmak.
1. e) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak.
ı) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak.
1. g)Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak.
2. j) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak.
1. h) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.
2. k) Tıbbi gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek suni müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.
ı) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak.
1. i) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak.
1. m) Hayvanı; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde film çekimi, reklam ve benzeri işlerde kullanmak.
1. k) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek.
2. n) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek.
1. o) Sahipli hayvanları kasten başıboş bırakmak. (YENİ EKLENMİŞ, KANUNDA YOK)
1. p) Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak. (YENİ EKLENDİ KANUNDA YOK TEHLİKE ARZEDECEK HAYVANLARIN DOLAŞMASI VARLIKLARIN KABUL ETMELERİ DEMEK)
1. r) Sokaklardaki ve bakımevlerindeki sahipsiz kedi ve köpekler üzerinde deney yapmak. (YENİ EKLENDİ, SAHİPSİZ HAYVANLARA DENEYİ YASAKLIYOR, AMA DİĞER ÜRETİLEN HAYVANLARA DENEY VAR, OYSA TAMAMEN YASAKLANMALI)
==========================
MEVCUT KANUN MADDE 15. - Her ilde il hayvanları koruma kurulu, valinin başkanlığında, sadece hayvanların korunması ve mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır.
Bu toplantılara;
a) Büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediye başkanları, büyükşehire bağlı ilçe belediye başkanları, büyükşehir olmayan illerde belediye başkanları,
b) İl çevre ve orman müdürü, c) İl tarım müdürü, d) İl sağlık müdürü, e) İl millî eğitim müdürü, f) İl müftüsü, g) Belediyelerin veteriner işleri müdürü,
h) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi, ı) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci, j) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci, Katılır.
Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir.
İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını, il çevre ve orman müdürlüğü yürütür. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşleri Bakanlığa bildirir. İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş var ise il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır.
İl hayvan koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
İl hayvanları koruma kurulunun görevleri
TASARI MADDE 7- 5199 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Madde 15- Her ilde il hayvanları koruma kurulu, vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, hayvanların korunması ve buna ilişkin mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır.
Bu toplantılara;
1. a) Büyükşehir Belediyesi kurulan illerde Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri veya Genel Sekreter yardımcısı ile büyükşehir ilçe belediye başkanları veya başkan yardımcıları, Büyükşehir belediyesi kurulmayan illerde il belediye başkanları veya yardımcıları.
2. b) İl özel idare genel sekreteri veya genel sekreter yardımcısı,(YENİ EKLENDİ)
3. c) İl çevre ve şehircilik müdürü,,(YENİ EKLENDİ)
4. d) Bakanlığın ildeki şube müdürü,
5. e) İl gıda, tarım ve hayvancılık müdürü,
6. f) Halk sağlığı müdürü,
7. g) İl milli eğitim müdürü,
8. h) İl müftüsü,
ı) Belediyelerin veteriner işleri müdürü,
1. j) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi,
2. k) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik tarafından seçilecek iki temsilci, (ÇOK SAYIDA İLÇESİ OLAN İLLER VE İSTANBUL GİBİ BÜYÜKŞEHİRLERDE 2 TEMSİLCİ ÇOK AZ, ASGARİ 2 TEMSİLCİ DENMESİ GEREKİR)
ı) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci,
1. m) İl barosunun hayvan hakları kurulunda görevli bir avukat, kurulun bulunmaması halinde baronun görevlendireceği bir avukat katılır.,(YENİ EKLENDİ)
Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir.
İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını Bakanlığın ildeki şube müdürlüğü yürütür. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşlerini Bakanlığa bildirir. İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş varsa il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır.
İl hayvanları koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılan yönetmenlikle belirlenir.
=======================
MEVCUT KANUN MADDE 19. - Ev ve süs hayvanlarının korunması amacıyla bakımevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır. Bu amaçla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur. Bu ödeneğin kullanımına ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının olumlu görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
TASARI MADDE 8- 5199 Sayılı Kanunun 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
*Görev ve mali destek*
Madde - 19 Sahipsiz hayvanlar ile ev hayvanlarının korunması amacıyla hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin yürütülmesi, büyükşehirlerde belediyeleri, illerde il özel idareleri ve il belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerinde olan ilçelerde belediyeler tarafından gerçekleştirilir. (NÜFUSU 100 BİNİN ALTINDA OLAN BİNLERCE İLÇE VE BELDEDEKİ HAYVANLAR KISIRLAŞTIRILMAYACAK, BİR YANDAN ÜREME OLURKEN ÖTE YANDAN BU NÜFUSU AZ OLAN ŞEHİRLERİN DIŞLARINA ATILACAK, ÜREME KONTROL DIŞI OLARAK DAHA DA ARTACAK) Hayvan bakımevi ve hastanesi kurmak, işletmek veya işlettirmekle sorumlu mahalli idareler diğer mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolleri yapabilir. Büyükşehir belediyeleri dışındaki mahalli idarelerden Bakanlık tarafından uygun görülenlere mali destek sağlanır. Bu maksatla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur; bu ödeneğin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
=========================
MADDE 22. - İşletme sahipleri ve belediyeler hayvanat bahçelerini, doğal yaşama ortamına en uygun şekilde tanzim etmekle ve ettirmekle yükümlüdürler. Hayvanat bahçelerinin kuruluşu ile çalışma usul ve esasları Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
MADDE 9- 5199 Sayılı Kanunun 22 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 22 – Hayvanat bahçeleri Bakanlık, mahalli idareler ve tüzel kişilikler tarafından kurulabilir. Hayvanat bahçeleri hayvanların doğal hayat ortamına en uygun şekilde tanzim edilir. Bakanlık tarafından yapılacak hayvanat bahçeleri için 31.8.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununa tabi alanlar bedelsiz olarak tahsis edilebilir.
Hayvanat bahçelerinin kuruluşu, denetimi ile çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir
===============================
MEVCUT KANUN MADDE 28. - Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara aşağıdaki cezalar verilir:
1. a) 4 üncü maddenin (k) bendinin ikinci cümlesi hükmüne aykırı davrananlara, hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
b) 5 inci maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve altıncı fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına ellimilyon lira, yedinci fıkrasında öngörülen yükümlülük ve yasaklara uymayanlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası.
2. c) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira idarî para cezası.
d) 7 nci maddede yazılan cerrahi amaçlı müdahaleler ile ilgili hükümlere aykırı davrananlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası.
e) 8 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı, bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başına yedibuçukmilyar lira idarî para cezası; ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına uymayanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası
f) 9 uncu maddede ve çıkarılacak yönetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan başına ikiyüzellimilyon lira; yetkisi olmadığı halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası.
g) 10 uncu maddede belirtilen hayvan ticareti izni almayanlara ve bu konudaki yasaklara ve yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlara ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası.
h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara birmilyarikiyüzellimilyon lira, ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
ı) 12 nci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira; ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
j) 13 üncü madde hükümlerine aykırı davrananlara, öldürülen hayvan başına beşyüzmilyon lira idarî para cezası, aykırı davranışların işletmelerce gösterilmesi halinde öldürülen hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
k) 14 üncü maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (ı), (j) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası; (f) ve (l) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası verilir, kesilmiş ve canlı hayvanlara el konulur.
l) RTÜK’ün takibi sonucunda 20 nci maddeye aykırı hareket ettiği tespit edilen ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluşlarına maddenin ihlal edildiği her ay için beşmilyar lira idarî para cezası.
m) 21 inci maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası.
n) 22 nci maddeye uymayanlara, hayvanat bahçelerinde kötü şartlarda barındırdıkları hayvan başına altıyüzmilyon lira idarî para cezası.
o) 23 üncü maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası.
Bu maddenin (b) bendinde atıfta bulunulan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları ile (o) bendi dışında kalan fiillerin, veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri, hayvan toplama, gözetim altına alma, bakma, koruma ile görevlendirilmiş olan kişilerce işlenmesi halinde verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanır.
Bu maddede yazılı idarî para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
TASARI MADDE 10- 5199 sayılı kanunun 28 inci maddesinin başladığı *Cezalar* şeklinde, birinci fıkrasının (b), (g), (h), (k) ve (m)bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; fıkraya (p) ve (r) bentleri eklenmiş, ikinci fıkrası kaldırılmıştır.
* b) 5 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına iki yüz Türk lirası, dördüncü fıkrasına göre Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uymayanlara beş yüz Türk lirası idari para cezası.*
* g) 10 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına bin beş yüz Türk lirası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına iki yüz Türk TL CEZA VERİLİR
======================
11. h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara birmilyarikiyüzellimilyon lira, ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası. MADDE 11. - Hayvanlar, doğal kapasitesini veya gücünü aşacak şekilde veya yaralanmasına, gereksiz acı çekmesine, kötü alışkanlıklara özendirilmesine neden olacak yöntemlerle eğitilemez.
Hayvanları başka bir canlı hayvanla dövüştürmek yasaktır. Folklorik amaca yönelik, şiddet içermeyen geleneksel gösteriler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak il hayvanları koruma kurullarından izin alınmak suretiyle düzenlenebilir.
* h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara bin beş yüz Türk Lirası idari para cezası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası. (DÖVÜŞLERE HAPİS)
KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METİN
MADDE 1- 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 3 üncü maddesinin (g), (k) ve (o) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; maddeye aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir. “
g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fiziki gücünü kaybetmiş hayvanları, k) Hayvan bakımevi: Mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşlarınca yapılan, işletilen veya yönetilen, sahipsiz hayvanların rehabilite edildiği ve bakıldığı tesisi, o) Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,” “a) Hayvan refahı: Hayvanların etolojik, fiziksel ve psikolojik yönden sağlık, bakım beslenme, barınma ve nakil ihtiyaçlarının en üst düzeyde temin edilerek, hayvanların gereksiz yere ağrı, acı çekmelerine veya yaralanmalarına yol açmayacak koşulların karşılandığı yaşam tarzını,” MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Madde 5- Ev hayvanını sahiplenen, satan veya ona bakan kişi, hayvanı hayvan refahına uygun olarak barındırmak, etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmekle yükümlüdür. Ev hayvanlarını satan veya sahiplenen kişiler, hayvanlarından kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar. İl ve ilçe merkezlerinde ev hayvanı satan ve sahiplenen kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler. Ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma, bakma, sahiplenme ve satışı konularındaki eğitim ile bu hayvanların çevreye verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin usul ve esaslar, ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. 2 Ticari amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev hayvanları sahiplerinin borçlarından dolayı haczedilemezler.” MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Madde 6- Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır. Mahalli idareler, sahipsiz veya güçten düşmüş ev hayvanlarını hayvan bakımevlerine götürmekle yükümlüdür. Mahalli idarelerce bu hayvanların öncelikle bakımevlerinde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların mikroçiple kayıt altına alındıktan sonra öncelikle sahiplendirilmeleri esastır. Güçten düşmüş hayvanlar, bakımevlerinde ayrılacak özel bölümlerde hayvan refahına uygun olarak bakılır. Mahalli idareler sahipsiz ev hayvanlarının refahını sağlamak üzere yeterli sayı ve özellikte besleme noktaları teşkil etmekle yükümlüdür. 14 üncü maddenin (p) bendinde tarif edilenler hariç olmak üzere sahiplendirilemeyenler; okul, hastane, ibadethane, çocuk oyun alanı gibi toplumun yoğun olarak kullandığı yerler hariç alındıkları ortama bırakılır. Belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kısırlaştırma hizmetleri, Bakanlığın koordinasyonu ve denetiminde yürütülür. Kısırlaştırma hizmeti ile ilgili usul ve esaslar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Hayvan bakımevi izinleri mahalli idareler tarafından verilir. Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır.” MADDE 4- 5199 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere sırasıyla aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. 3 “Hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel çalışmalar Avrupa Birliği direktif ve prensiplerine uygun olarak, etik kurullarınca düzenlenen eğitim programlarına katılarak deney hayvanı kullanım sertifikası alan araştırmacılar tarafından yapılır. Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tâbidir. Bu izin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca verilir.” MADDE 5- 5199 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Madde 10- Ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamaz, ancak bu yerlerde hayvan üretim çiftlikleri ve bakımevlerindeki hayvanların satışı yapılabilir. Akvaryum balıkları ve kuş türleri bu yasağın dışındadır. Bu hayvanların ticaretinin yapıldığı yerlerde, hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur. Üretim çiftliklerinin ruhsatlandırılması ve denetimi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yerine getirilir. Ev hayvanlarının üretimini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür. Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. MADDE 6- 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: “Madde 14- Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır: a) Kesim hayvanları ve 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları kasten öldürmek. b) Ölmüş ya da (a) bendi kapsamında öldürülmüş hayvanları et ihtiyacı amacıyla piyasaya sürmek. c) Hayvanlara işkence yapmak, d) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak. e) Kasıtlı olarak kötü davranmak, psikolojik acı çektirmek, aç ve susuz bırakmak, sokağa terk etmek, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak. 4 f) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak. g) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev hayvanı satmak. h) Ev hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak. ı) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak. j) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak. k) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek. l) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak. m) Hayvanı; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde film çekimi, reklam ve benzeri işlerde kullanmak. n) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek. o) Sahipli hayvanları kasten başıboş bırakmak. p) Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak. r) Sokaklardaki ve bakımevlerindeki sahipsiz kedi ve köpekler üzerinde deney yapmak.” MADDE 7- 5199 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Madde 15- Her ilde il hayvanları koruma kurulu, vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, hayvanların korunması ve buna ilişkin mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır. Bu toplantılara; a) Büyükşehir Belediyesi kurulan illerde Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri veya Genel Sekreter yardımcısı ile büyükşehir ilçe belediye başkanları veya başkan yardımcıları, büyükşehir belediyesi kurulmayan illerde il belediye başkanları veya yardımcıları, 5 b) İl özel idare genel sekreteri veya genel sekreter yardımcısı, c) İl çevre ve şehircilik müdürü, d) Bakanlığın ildeki şube müdürü, e) İl gıda, tarım ve hayvancılık müdürü, f) Halk sağlığı müdürü, g) İl milli eğitim müdürü, h) İl müftüsü, ı) Belediyelerin veteriner işleri müdürü, j) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi, k) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik tarafından seçilecek iki temsilci, l) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci, m) İl barosunun hayvan hakları kurulunda görevli bir avukat, kurulun bulunmaması halinde baronun görevlendireceği bir avukat katılır. Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir. İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını Bakanlığın ildeki şube müdürlüğü yürütür. Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşlerini Bakanlığa bildirir. İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş varsa il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır. İl hayvanları koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” MADDE 8- 5199 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 6 “Görev ve mali destek Madde 19- Sahipsiz hayvanlar ile ev hayvanlarının korunması amacıyla hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetlerin yürütülmesi, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, illerde il özel idareleri ve il belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerinde olan ilçelerde belediyeler tarafından gerçekleştirilir. Hayvan bakımevi ve hastanesi kurmak, işletmek veya işlettirmekle sorumlu mahalli idareler diğer mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolleri yapabilir. Büyükşehir belediyeleri dışındaki mahalli idarelerden Bakanlık tarafından uygun görülenlere mali destek sağlanır. Bu maksatla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur; bu ödeneğin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” MADDE 9- 5199 sayılı Kanunun 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Madde 22- Hayvanat bahçeleri Bakanlık, mahalli idareler ve tüzel kişilikler tarafından kurulabilir. Hayvanat bahçeleri hayvanların doğal hayat ortamına en uygun şekilde tanzim edilir. Bakanlık tarafından yapılacak hayvanat bahçeleri için 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununa tâbi alanlar bedelsiz olarak tahsis edilebilir. Hayvanat bahçelerinin kuruluşu, denetimi ile çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” MADDE 10- 5199 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin başlığı “Cezalar” şeklinde, birinci fıkrasının (b), (g), (h), (k) ve (m) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, fıkraya (p) ve (r) bentleri eklenmiş; ikinci fıkrası kaldırılmıştır. “b) 5 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına ikiyüz Türk Lirası; dördüncü fıkrasına göre Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uymayanlara beşyüz Türk Lirası idarî para cezası.” “g) 10 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına binbeşyüz Türk Lirası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara havyan başına ikiyüz Türk lirası; üçüncü fıkrasına aykırı davrananlara ikibin Türk Lirası idarî para cezası verilir.” 7 “h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara binbeşyüz Türk Lirası idari para cezası; ikinci fıkrasına aykırı davrananlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası.” “k) 14 üncü maddenin (a) bendine aykırı davrananlara 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 151 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası; (b) bendine aykırı davrananlara Türk Ceza Kanununun 186 ncı maddesi hükmü saklı kalmak üzere 4 aydan 4 yıla kadar hapis cezası; (c) ve (d) bentlerine aykırı davrananlara 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası; (e) bendine aykırı davrananlara üçbin Türk Lirası idari para cezası; (m) ve (n) bendine aykırı davrananlara ikibin Türk Lirası idari para cezası; (f), (g), (h), (ı), (j), (k), (l), (o), (p) bentlerine aykırı davrananlara bin Türk Lirası idari para cezası verilir. (a) bendindeki fiilin işkence suretiyle işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır. (b) bendindeki fiilin işlenmesi durumunda ayrıca kesilmiş hayvanlara el konulur. “m) 21 inci maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına bin Türk Lirası idarî para cezası.” “p) Kas ve çene yapısı güçlü hayvanların sahipleri veya bakım ya da gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından Türk Ceza Kanununun 177 nci maddesinde düzenlenen suçun işlenmesi halinde 4 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilir. r) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci cümlesine aykırı davrananların işletme ruhsatları iptal edilir ve hayvan başına yirmibeş bin Türk lirası idari para cezası verilir.” MADDE 11- 5199 Sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “Geçici Madde 3- Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması veya işletilmesi yasaktır. Mevcut işletmeler hayvan sayısını artırma, yeni şube açma gibi yollarla kapasite artırımına gidemez, üretim yapamaz, Bakanlığın izni olmadan işletme hakkını devredemez. Bu işletmelerin hayvan refahına uygun olarak faaliyet göstermesini sağlayacak kriterler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” MADDE 12 –5199 sayılı Kanunun, 8 a) 3 üncü maddesinin (ı) bendinde ve 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ve süs” ifadeleri madde metninden çıkarılmıştır. b) 4 üncü maddesinin (k) bendinde yer alan “belediyece” ifadesinden sonra gelmek üzere “mikroçip ile” ifadesi eklenmiştir. c) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde” ifadesi madde metninden çıkarılmıştır. d) 31 inci maddesinde yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu” ifadesi madde metninden çıkarılmış; yerine “5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” ifadesi eklenmiştir. MADDE 13- 5199 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 14- Bu Kanunun; a) 2 nci maddesiyle değiştirilen 5199 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 3 üncü fıkrası yayımı tarihinden itibaren 1 yıl sonra, b) 5 inci maddesiyle değiştirilen 5199 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası 31.12.2016 tarihi itibariyle, c) Diğer hükümleri yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. MADDE 15- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ ÇEVRE KOMİSYONU RAPORU Esas No : 1/685-2/770 25.06.2014 Karar No: 38
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Orman ve Su İşleri Bakanlığınca hazırlanarak 11 Eylül 2012 tarihinde Bakanlar Kurulunca Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 1/627 esas numaralı “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile İstanbul Milletvekili Melda Onur ve 21 Arkadaşı tarafından hazırlanarak 9 Temmuz 2012 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 2/770 esas numaralı “24/06/2004 Tarihli 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi” 1 Ekim 2012 tarihinde, esas komisyon olarak Komisyonumuza; tali olarak Adalet; İçişleri ile Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonlarına sevk edilmiştir. TBMM Başkanlığına sunuldukları tarihten itibaren kamuoyunda yoğun bir şekilde tartışılan Tasarı ve Teklifin, 19 Şubat 2014 tarihli Komisyon toplantısında birleştirilerek görüşülmesi ve bir alt komisyonda değerlendirilmesi kararlaştırılmıştır. Ankara Milletvekili Özcan Yeniçeri tarafından hazırlanan ve Komisyonumuzda bulunan 2/365 esas numaralı “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” ise, tali olarak Komisyonumuza havale edilmesi sebebiyle İçtüzük gereği birleştirilememiştir. Alt Komisyon Manisa Milletvekili Selçuk Özdağ’ın başkanlığında; Malatya Milletvekili Hüseyin Cemal Akın, İzmir Milletvekili Aydın Şengül, Kocaeli Milletvekili Zeki Aygün, İstanbul Milletvekili Melda Onur, Kastamonu Milletvekili Emin Çınar ve Mardin Milletvekili Erol Dora’dan oluşmuştur. Alt Komisyon süreç içinde beş toplantı yapmış, üç hayvan barınağını ziyaret etmiştir. Alt Komisyon çalışmaları hakkında ayrıntılı bilgiye alt komisyon raporunda yer verilmiştir. Komisyona ve Alt Komisyona yapılan toplantılarda gerek sözlü olarak, gerekse yazılı olarak 29 belediye, 5 üniversite, 10 baro, 3 meslek odası, 58 STK, 6 akademisyen, 14 veteriner hekim, köpek eğitmeni, hayvan gönüllüsü ve vatandaş ile Çevre Komisyonu üyesi olmayan 3 Milletvekilinin görüşleri ulaşmıştır. Tasarıya yönelik görüş ve öneriler özet olarak şunlardır:
- Hayvanlara yönelik fiiller kabahat olmaktan çıkarılarak suç sayılmalıdır.
- Var olan cezalar artırılmalıdır.
- Tasarıda kurulması öngörülen “doğal hayat parklarının” uygulanması çok zordur. - Hayvan deneyleri yasaklanmalı ya da çok sıkı kurallara bağlanmalıdır.
- Hayvan dövüşleri yasaklanmalıdır.
- Pet-shoplarda hayvanların sağlıksız bir şekilde barındırıldığı gerekçesiyle hayvan satışı yasaklanmalıdır.
- Hayvan kullanılarak yapılan kara ve su sirkleri ile yunus parkları yasaklanmalıdır.
- Sokak hayvanlarının kısırlaştırılması uygulamasına devam edilmeli ve bu hayvanlara mikroçip takılmasının ardından sahiplendirilemeyenler alındıkları ortama bırakılmalıdır.
- Hayvan bakımevlerinde gönüllülerin çalışmasına izin verilmelidir.
- Tasarıda köpekler için öngörülen tehlikeli ırk yasağı kaldırılmalı; kas ve çene yapısı güçlü köpeklerin ağızlıksız ve kayışsız dolaştırılmasının yasaklanmalıdır.
- Meskenlerde bakılacak ev hayvanlarının tür ve sayısı idarenin takdirine bırakılmamalıdır. Bu durum Anayasada yer alan temel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasına yol açabilecek niteliktedir.
- Kulak, kuyruk kesme gibi yasaklı cerrahi müdahaleleri yapanlara yaptırım getirilmelidir.
Alt komisyon tarafından hazırlanan rapor ve metin Komisyonumuzun 11 ve 19 Haziran 2014 tarihli 15 ve 16 ncı toplantılarında görüşülmüştür. Bu toplantılara Orman ve Su İşleri Bakanlığı; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; Adalet Bakanlığı; Sağlık Bakanlığı; Avrupa Birliği Bakanlığı; İçişleri Bakanlığı; Maliye Bakanlığı; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; Türkiye Barolar Birliği; Türkiye Belediyeler Birliği; Türk Veteriner Hekimleri Birliği; Türk Tabipler Birliği; Antalya Barosu; Eskişehir Barosu; İzmir Barosu; İstanbul Barosu; Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası temsilcileri ile 18 sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcisi ile hayvan gönüllüleri katılmıştır. Toplantılarda üyelerimizce özetle; - Hayvanların da doğuştan gelen hakları olduğu,- Hayvan haklarının uluslararası platformlarda sıklıkla gündeme gelen bir konu olduğu ve ülkemizin bu alanda geri kaldığı,- Dinimiz ve geleneklerimizin hayvanları korumayı salık verdiği, bu konuda ayet, hadis ve atasözleri olduğu,- Sokak hayvanları konusunun iki taraflı ele alınması gerektiği, bu hayvanlardan zarar gören vatandaşlar olduğu ve bu vatandaşların taleplerinin de dikkate alınması gerektiği, - Bazı köpek ırklarının başıboş bırakılması nedeniyle özellikle çocukların sokağa çıkmaya korktukları ve bu ırklara önlem alınması gerektiği, - Hayvan sevgisinin ilkokul müfredatlarına alınarak küçük yaşlarda çocuklarımıza öğretilmesi, - Birçok Avrupa ülkesinde sokaktan alınan ve belli bir süre içinde sahiplendirilemeyen hayvanların uyutulduğu; yapılacak düzenlemenin birçok Avrupa ülkesinin ilerisinde, onlara örnek olacak nitelikte olduğu hususlarında görüş ve düşünceler ifade edilmiştir.
Toplantılara katılan dernek, oda ve STK temsilcileri ise,
- Tasarıda öngörülen sahipsiz hayvanlar doğal hayat parklarının uygulanamaz olduğunu,
- Hayvanlara yönelik işlenen suçlara karşı cezaların yetersiz ve caydırıcılıktan uzak olduğunu,
- İşkence ve tecavüz gibi suçlara hapis cezası verilmesi gerektiğini,
- Hayvan deneylerinin yasaklanmasını,
- Hayvan satış yerlerinin disipline edilmesini,
- Gönüllülerin barınaklarda çalışmasına müsaade edilmesini,
- Hayvan dövüşlerinin yasaklanmasını, bu dövüşlerin yapıldığı mekânlarda bahis ve uyuşturucu gibi başka suçların da işlendiğini, ifade etmiş ve çözüme yönelik taleplerini dile getirmişlerdir.
Komisyonumuz sivil toplum kuruluşlarının yukarıda özetlenen taleplerini büyük ölçüde metne yansıtmıştır. Özellikle cezalar konusuna büyük hassasiyet gösterilmiş, geçmiş yılların verileri de dikkate alınarak bu alanda önemli düzenlemeler yapılmıştır. Adalet Bakanlığından alınan verilere göre, 5199 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun ilgili hükümlerinde yer alan hayvanlara yönelik suçların takibinde önemli bir artış yaşanmıştır. Aşağıda yer alan tablodan da görüleceği gibi yıldan yıla artan bu rakamlar insanımızın hayvanların haklarını korumada giderek daha fazla bilinçlendiğini ortaya koymaktadır.
Tablo 1. Sahipli hayvanın öldürülmesi suçuna ilişkin rakamlar (TCK md. 151/2)1
Tablo 2. Hayvanlarla cinsel ilişki görüntülerinin yayınlanması TCK md. 226/1) Yıl Dava Mahkûmiyet Beraat Diğer Tedbir 2009 719 568 125 330 2010 672 435 112 356 2011 579 400 113 300 2012 509 305 102 271 2013 513 429 77 272
Diğer taraftan Komisyonumuz, çalışmalarında, hayvan sağlığı ile insan sağlığı dengesinin kurulmasını da gözetmiştir. Zira, sahipsiz hayvanlar insanlara bulaşan ve insanlar için son derece tehlikeli olabilecek hastalık etkenleri taşıyabilmektedir. Zoonoz olarak tabir edilen bu hastalıklardan en bilineni kuduzdur. Ülkemizde 2000 yılından bugüne kadar toplam 2.024.968 kuduz şüpheli temas gerçekleşmiş, 17 adet kuduz vakası tespit edilmiş ve maalesef bu kuduz vakalarında 17 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.
Tablo 3. Türkiye’de 2000-2012 yılları arasındaki kuduz vakaları 2 YIL Kuduz Şüpheli Temas Kuduz Vakası Hayatını kaybeden kişi sayısı Kuduza Neden Olan Hayvan Türleri 2000 87.508 3 3 Köpek 2001 85.030 3 3 Köpek 2002 110.646 1 1 Tilki
1 Adalet Bakanlığı verileri 2 Sağlık Bakanlığı verileri Yıl Dava Mahkûmiyet Beraat Diğer Tedbir 2009 292 59 121 114 2010 350 70 145 143 2011 435 109 178 172 2012 514 87 102 233 2013 480 138 163 208 2003 110.624 1 1 Köpek 2004 128.951 2 2 Bilinmiyor 2005 152.317 0 0 - 2006 143.915 1 1 Köpek 2007 159.849 1 1 Köpek 2008 187.995 0 0 - 2009 176.182 2 1 Köpek 2010 152.236 1 1 Köpek 2011 156.141 0 1 - 2012 187.108 1 1 Köpek 2013 186.466 1 1 Bilinmiyor TOPLAM 2.024.968 17 17
Bunlara ilaveten sahipsiz hayvanlar sürü olarak yaşadıklarından insanlara saldırabilmekte, gürültü ve dışkıları ile çevre kirliliğine de sebep olabilmektedirler. Bu nedenle Komisyonumuz hayvanların insanlara karşı olası zararlarını, tehditlerini ve hastalık bulaştırma ihtimalini de değerlendirmiş ve buna yönelik düzenlemeler de öngörmüştür. Komisyonumuz metin çalışmaları esnasında, diğer ülkelerde ve özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde sokak hayvanlarına ilişkin mevzuatı ve bunlara yönelik uygulamaları incelemiştir. Orman ve Su İşleri Bakanlığından alınan bilgilere göre bazı Avrupa ülkelerinde sokak hayvanlarına yönelik uygulamalar ve mevzuat şu şekildedir: İngiltere’de sokak hayvanları yerel yönetimlerin sorumluluğundadır. Sokaktan alınan hayvanlar yedi gün boyunca yerel yönetimlere ait bakımevlerinde tutulmakta, bu süre içinde sahiplendirilemeyenler hayvan refahı kuruluşlarına gönderilmekte ya da uyutulmaktadır. Sahiplendirilen hayvanlar mikroçip, tasma veya etiket ile kayıt altına alınmaktadır. Mevzuattaki istisnalar dışında hayvan öldürenlere 51 hafta hapis ve 20 bin pound para cezası uygulanmaktadır. Hayvanını terk etmek, tehlikeli olarak belirlenen köpek ırklarını halka açık yerlerde dolaştırmak ve tasmasız köpek dolaştırmak yasaktır; bu fiillere para cezası verilmektedir.
Fransa’da da sokak hayvanlarının sorumluluğu yerel yönetimlerdedir. Sokaktan alınan sahipsiz hayvanlar geçici bir süre bakımevinde tutulmakta; sahiplendirilemeyenler ya da sahibi bulunamayanlar uyutulmaktadır. Sahiplendirme esnasında hayvanlar mikroçip ile kayıt altına alınmaktadır. İstisnalar dışında hayvanların öldürülmesi, hayvanlara işkence yapılması suçtur ve 2 yıl ve 30 bin avro para cezası uygulanabilmektedir. İtalya’da sokak hayvanlarının kontrolü yerel yönetimlerdedir. Hayvan sayısını kontrol altına almak için kısırlaştırma uygulanır. Hayvan sahiplerinin hayvanlarını terk etmesi durumunda 1 yıla kadar hapis ve 10 bin avroya kadar para cezası uygulanmaktadır. Hayvanları gereksiz yere öldürmenin cezası ise 18 ay hapis ve 15 bin avro para cezasıdır. İsveç’te sokak hayvanlarının sorumluluğu yerel yönetimler ile hayvan refahı kuruluşlarına aittir. Belirli bir süre içinde sahiplendirilemeyen hayvanlar, hastalıklı ve iyileşemeyecek derecede yaralı olanlar ve saldırgan hayvanlar uyutulur. Sahiplendirilen hayvanlar mikroçip ya da dövme ile kayıt altına alınır. Kanuni istisnalar dışında hayvan öldürmenin cezası 2 yıla kadar hapis ve para cezasıdır. Almanya’da da sokak hayvanlarının sorumluluğu yerel yönetimler ile hayvan refahı kuruluşlarına aittir. Sokaktan alınıp yirmisekiz gün içinde sahiplendirilemeyen hayvanlar uyutulur. Geçerli bir neden olmaksızın bir hayvanı öldürenlere 3 yıla kadar hapis veya para cezası verilir. Hayvana işkence suçunun cezası 1 yıl hapis veya para cezasıdır. İspanya’da sokak hayvanlarına ilişkin düzenlemeler özerk bölgeden bölgeye farklılık göstermekle beraber genel kurallar şunlardır: Sahipsiz hayvanlar bakımevlerine yerleştirilmekte; yılda yaklaşık 30 bin hayvan uyutulmaktadır. Hayvan öldürme ya da psikolojik ya da fiziki işkence yapmanın cezası 3 ay ile 1 yıl arasında hapistir. Litvanya’da sokak hayvanlarının sorumluluğu yerel yönetimlere aittir. Acil durumlar dışında uyutma yapılmamaktadır. Hayvan öldürme, yaralama, hayvan dövüştürme, ahır ve kafeslerde fazla sayıda hayvan tutmanın cezası 3 yıla kadar hapis cezası, toplum hizmeti veya para cezasıdır. Komisyonumuz 15 inci toplantısının başında görüşmelerin Alt Komisyon Raporu ve Metni üzerinden yapılmasını kararlaştırmıştır. Bu çerçevede tümü üzerinde yapılan görüşmelerin ardından maddelere geçilmesi kabul edilmiş; ilk 5 madde 15 inci Toplantıda, devamı maddeler 16 ncı Toplantıda görüşülmüş ve bazı değişikliklerle kabul edilmiştir. Alt Komisyon Metni üzerinde yapılan çalışmalar şöyledir:
Birinci madde; “güçten düşmüş hayvan” tanımının değiştirilmesi suretiyle kabul edilmiştir. Buna göre, güçten düşmüş hayvan tanımında yer alan “fiziki olarak iş yapabilme yeteneği” ifadesindeki “yetenek” kavramı, uygulamada tereddütler yaratabileceğinden “fiziki güç” şeklinde değiştirilmiştir.
İkinci madde; üçüncü fıkrasında yer alan, “ev hayvanlarını satan ve sahiplenen kişilerin yerel yönetimler tarafından düzenlenecek eğitimlere katılarak sertifika almaları” yönündeki hüküm, sadece il ve ilçe merkezlerinde yaşayanların bu eğitimi alması şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik, kırsal kesimde yaşayan insanların bu eğitimi almasının güç olacağı düşüncesiyle yapılmıştır. Maddenin değiştirilmesi için verilen önergenin ilk halinde yer alan “Büyükşehir, il ve ilçe merkezlerinde” ifadesi, “büyükşehir merkezi” şeklinde bir idari yapılanmanın bulunmaması nedeniyle uygulamada doğabilecek tereddütleri önlemek amacıyla, “il ve ilçe merkezleri” şeklinde yeniden düzenlenmiş ve önerge metni ile gerekçesi arasındaki uyumsuzluk giderilmiştir. Aynı maddenin dördüncü fıkrasında, ev hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma, bakma, sahiplenme ve satışı ile bu hayvanların çevreye verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirlere ilişkin usul ve esasların, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle hükme bağlanacağı öngörülmüştür. Metinde geçen eşgüdüm prosedürü, çalışmaları zorlaştıracağı ve yönetmelik çıkarmayı geciktirebileceği gerekçesiyle, “ilgili kuruluşların görüşü alınarak” şeklinde değiştirilmiştir.
Üçüncü madde; sokaktan alınan hayvanların kısırlaştırılıp, aşıları yapılıp rehabilite edildikten sonra okul, hastane, ibadethane, çocuk oyun alanları gibi toplumun yoğun olarak kullandığı yerler dışında alındıkları ortama geri bırakılacağı şeklinde değiştirilmiştir. Aynı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan kısırlaştırma hizmetleriyle ilgili usul ve esasları belirleyen yönetmeliğin; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından değil, Bakanlık tarafından çıkarılacağı hükme bağlanmış; dördüncü fıkrasında yer alan hayvan bakımevi izinlerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verileceği hükmü, mahalli idareler olarak değiştirilmiştir.
Dördüncü madde; hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel çalışmaların Avrupa Birliği direktif ve prensiplerine uygun olması gerektiği şeklinde yeniden düzenlenerek kabul edilmiştir.
Beşinci madde; birinci fıkrasında yer alan “üretim çiftlikleri haricinde ev hayvanı ticareti yapılamayacağı” şeklindeki hükmün, “ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamayacağı ancak bu yerlerde hayvan üretim çiftlikleri ve bakımevlerindeki hayvanların satışının yapılabileceği” şeklinde değiştirilmiştir. Madde metninde geçen, “ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvanı bulundurulamaz” ifadesi tereddütlere yol açabilecek nitelikte ise de, günlük dilde kullanılan İngilizce “pet-shop” kelimesini karşılayan daha uygun bir Türkçe karşılığın bulunamaması ve “Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkındaki Yönetmelikte” geçmesi itibariyle, metinde “ev hayvanı satış yerleri” terimi kullanılmıştır. Aynı maddenin son fıkrasında yer alan kara ve su sirkleri ile yunus parklarının yasaklanmasına ilişkin hüküm, farklı bir maddede yeniden düzenlenmesi nedeniyle madde metninden çıkarılmıştır.
Altıncı madde; (k) bendi uygulamada zorluklara ve tereddütlere yol açtığından metinden çıkarılmak ve maddeye, sokaklarda ve barınaklarda bulunan sahipsiz kedi ve köpeklerin hayvan deneylerinde kullanılamayacağı şeklinde yeni bir bent eklenmek suretiyle kabul edilmiştir.
Yedinci madde; (a) bendinin, İl Hayvanları Koruma Kuruluna katılacak yerel yönetim temsilcilerinin daha açık bir şekilde belirlenmesi amacıyla yeniden düzenlenmesi ve (k) bendinde yer alan, sivil toplum kuruluşlarından seçilecek en çok iki temsilci ifadesindeki “en çok” ifadesinin metinden çıkarılması suretiyle kabul edilmiştir.
Sekizinci madde; il merkezlerinde hayvan bakımevi ve hastane kurma görevinin il özel idareleri yanında belediyelere de verilmesi; bu konularda mahalli idarelerin ilgili kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolleri yapabilmesi ve mahalli idarelere verilebilecek mali desteğin usul ve esaslarını belirlemek üzere Bakanlığa yönetmelik çıkarma yetkisi verilmesi şeklinde değiştirilerek kabul edilmiştir.
Dokuzuncu madde aynen kabul edilmiştir.
Onuncu madde, uygulamada yaşanabilecek tereddütleri gidermek amacıyla 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümlerine uygun olarak düzenlenmek ve metinde sehven yer alan mükerrer yazımların çıkarılması suretiyle değiştirilerek kabul edilmiştir. Buna göre, 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (a) bendi hayvanların öldürülmesini; (b) bendi ise ölmüş ya da öldürülmüş hayvanların kaçak olarak piyasaya sürülmesini düzenlemekte ve her iki suça hapis cezası öngörmektedir. Ancak, aynı şekilde Türk Ceza Kanununun 151 inci maddesinde de haklı bir neden olmaksızın sahipli hayvanın öldürülmesi; 186 ncı maddesinde ise gıdaların kaçak olarak piyasaya sürülmesi düzenlenmektedir. Aynı ve birbirine son derece benzer fiillerin iki farklı Kanunda düzenlenmesi uygulamada çelişki yaratacak mahiyettedir. Uygulamada doğacak tereddütlerin giderilmesi ve mükerrir uygulamalara neden olunmaması amacıyla madde metnine Türk Ceza Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla ifadesinin eklenmesi zorunluluğu doğmuştur. Getirilen düzenleme -verilecek ceza aynı olmak üzere- sahipli hayvanların öldürülmesi halinde 5237 sayılı Kanun, sahipsiz hayvanların öldürülmesi durumunda ise 5199 sayılı Kanunun uygulanmasını öngörmektedir. Benzer bir şekilde maddede yer alan hüküm ile, kas ve çene yapısı güçlü hayvanların insanların hayatını tehlikeye atacak şekilde serbest bırakılması durumunda hapis cezası öngörülmüşken; Türk Ceza Kanunun 177 nci maddesinde de gözetim altında bulunan hayvanın başkalarının hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde serbest bırakılması fiiline hapis cezası öngörülmüştür. Bu durum -yukarıda bahsedildiği üzere- uygulamada tereddütler doğuracak ve mükerrir uygulamalara yol açabilecek niteliktedir. Bu sakıncaların önlenmesi amacıyla hüküm TCK’nın 177 nci maddesine uygun bir şekilde tekrar düzenlenmiştir. Alt Komisyon Metninde 14 üncü maddenin (o) bendinde düzenlenen yasağa aykırı davrananlara ilişkin bir ceza öngörülmediğinden bu bendin madde metnine eklenerek yaptırıma bağlanması; (p) bendinde yer alan “11 nci maddesinin ikinci fıkrasına aykırı davrananlar” ifadesinin, aynı maddenin (h) bendinde sehven mükerrer olarak yazılması nedeniyle (p) bendinin metinden çıkarılması öngörülmüştür. Kara ve su sirkleri ile yunus parklarına ilişkin hükmün değiştirilerek 5199 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesi olarak düzenlenmesi nedeniyle cezalar kısmında maddeye yapılan atfın da değiştirilmesi zorunluluğu doğmuş ve hüküm buna uygun düzenlenerek kabul edilmiştir. Alt Komisyon Metnine onbirinci madde olarak eklenen yeni bir madde ile kara ve su sirkleri ile yunus parklarına yeni düzenleme getirilmiştir. İhdas edilen madde ile Kanunun yayımı tarihinden itibaren yeni kara ve su sirkleri ile yunus parklarının açılması yasaklanmış; mevcut işletmelerin hayvan sayısını artırma, yeni şube açma, üretim yapma gibi yollarla kapasite artırımına gidemeyeceği ve Bakanlığın izni olmaksızın işletme hakkını devredemeyeceği öngörülmüş ve bu işletmelerin hayvan refahına uygun olarak faaliyet göstermesini sağlamak amacıyla bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde Bakanlık tarafından bir yönetmelik çıkarılacağı hükme bağlanmıştır. Onbirinci ve onikinci maddeler; 12 ve 13 üncü maddeler olarak aynen kabul edilmiştir. Onüçüncü madde; (b) bendinde yer alan süreler değiştirilerek, 14 üncü madde olarak kabul edilmiştir. Yapılan değişikliklerle, ev hayvanı satış yerlerinde ev hayvan satışına getirilecek yasağın yaklaşık 2.5 yıl sonra, 31.12.2016 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülerek sektöre geçiş süreci öngörülmüş; kara ve su sirkleri ile yunus parklarına getirilen düzenlemenin yeniden ele alınması nedeniyle bunlar için öngörülen geçiş süreci, bu sürece gerek kalmadığından metinden çıkarılmıştır. Ayrıca, kanunların hazırlanmasında uygulanan usul ve esaslar doğrultusunda, metinde yer alan bazı maddeler ile madde metinlerindeki bazı fıkralar ve bentler teselsül ettirilmiştir. Komisyondan alınan redaksiyon yetkisi doğrultusunda metnin tamamı, kanun yapım tekniğine uygunluğun, kavram ve dil birliğinin sağlanması amacıyla redaksiyona tabi tutulmuştur. Metnin Genel Kurul görüşmeleri esnasında özel sözcü olarak, Manisa Milletvekili Selçuk Özdağ, İzmir Milletvekili Aydın Şengül ve Kocaeli Milletvekili İlyas Şeker seçilmiştir. Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
